Dạy học dự án tích hợp liên môn là một xu thế trong đổi mới giáo dục hiện nay. Phương pháp này giúp học sinh phát triển kiến thức và các kỹ năng thông qua những quá trình hiện thực hoá những kiến thức đã học trong quá trình thực hiện để tạo ra những sản phẩm học tập cho chính mình. Ngày 16/3/2019 tại Trường THCS – THPT Ban Mai đã diễn ra buổi báo cáo: Dự án dạy học trải nghiệm tích hợp liên môn: Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân với chủ đề “ Hành trình viếng Lăng Bác” do các học sinh khối 9 và các Thầy Cô trong tổ Xã Hội hướng dẫn và trình bày.
Dạy học trải nghiệm tích hợp liên môn là một trong những nội dung quan trọng của đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát huy khả năng, năng lực học sinh. Dạy học trải nghiệm sẽ đưa bài học đến gần với cuộc sống của các học sinh, qua đó sẽ cung cấp kỹ năng tư duy toàn diện để học sinh có thể kết nối kiến thức của các môn học với nhau nhằm giải quyết các vấn đề của thực tiễn cuộc sống.
Để chuẩn bị cho dự án dạy học tích hợp liên môn chủ đề: “ Hành trình viếng Lăng Bác” các Thầy Cô giáo trong Tổ Xã hội – Trường THCS – THPT Ban Mai đã có những buổi sinh hoạt chuyên môn với mục tiêu thiết kế dự án dạy học tích hợp nhiều kỹ thuật dạy học khác nhau, có thể phát huy được mọi khả năng, năng lực của từng học sinh, và đặc biệt lan tỏa tinh thần dạy học hiện đại, nhân văn “ không học sinh nào bị bỏ quên” . Dự án dạy học trải nghiệm tích hợp liên môn với chủ đề “Hành trình viếng lăng Bác” đã ra đời với sự phôi thai từ ý tưởng về lãnh tụ kính yêu Hồ Chí Minh – một nhân vật vô cùng đặc biệt mà ở tất cả các môn học, học sinh đều được học về Bác.
Hành trình chuẩn bị tâm huyết
Dự án học tập này sẽ dành cho tất cả học sinh khối 9 cấp THCS, là cơ hội để học sinh được cùng làm việc, cùng trải nghiệm, cùng sáng tạo và cùng đưa ra những sản phẩm học tập, có sự vận dụng kiến thức của 4 môn KHXH: Ngữ Văn – Lịch sử – Địa Lý – Giáo dục công dân. Đặc biệt, khi lên sân khấu thuyết trình học sinh đều sử dụng tự tin cả hai ngôn ngữ: Tiếng Việt và Tiếng Anh và dẫn dắt các hoạt động báo cáo bằng các câu hỏi lồng lồng ghép kiến thức liên môn.
Học sinh được chia vào các Ban để được phát huy hết khả năng, lực của bản thân: Ban Nội dung; Ban Kỹ thuật; Ban Hậu Cầu; Ban Lễ Tân; Ban Văn nghệ. Mỗi ban đều có các Thầy Cô đồng hành, hướng dẫn và cùng trao đổi các ý tưởng để tạo ra sản phẩm học tập ấn tượng nhất.
Với bộ môn Ngữ Văn, học sinh được hòa mình trong không khí trang trọng, xúc động khi được đến thăm viếng Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là địa danh rất quen thuộc và học sinh đã được học văn bản “Viếng Lăng Bác” của Nhà thơ Viễn Phương, nhưng chính từ những trải nghiệm thực tiễn kết hợp với bài học trên lớp đã giúp các học sinh hiện thực hóa một chuyến hành trình thăm Lăng bác bằng những thước phim tư liệu do học sinh tự quay, tự dàn dựng, kết hợp thuyết trình nghị luận xã hội bằng những lời dẫn đầy ý nghĩa, thể hiện cảm xúc kính yêu với lãnh tụ Hồ Chí Minh.
Với bộ môn Lịch sử, nhóm học sinh đã chủ động tìm hiểu về thân thế, sự nghiệp, quá trình Bác ra đi tìm đường cứu nước và vai trò của Bác trong sự nghiệp cách mạng dân tộc thông qua bộ phim tài liệu mang tên “ Hồ Chí Minh – Hành trình vạn dặm ”. Học sinh nhóm Lịch sử đã sử dụng chất liệu vẽ tranh minh họa kết hợp lời dẫn thoại bằng tiếng Anh. Thông qua bộ phim, nhóm học sinh đã thể hiện niềm tự hào, lòng khâm phục ý chí nghị lực phi thường và khả năng vượt qua khó khăn, thử thách của Bác cùng với tình yêu và lòng biết ơn chân thành dành cho người anh hùng giải phóng dân tộc.
Bên cạnh đó, nhóm học sinh báo cáo môn Giáo dục công dân đã truyền tải tinh thần dân tộc, tinh thần “ Bảo vệ Tổ Quốc” trong mô hình sơ đồ đất nước Việt Nam với những câu trích dẫn nổi tiếng về tinh thần yêu nước của các bậc trí sĩ qua các thời đại. Từ đó, nuôi dưỡng và bồi đắp tinh thần bảo vệ Tổ Quốc, ý thức trách nhiệm của một công dân trước vẻ đẹp, trước giá trị lịch sử, văn hóa, giá trị du lịch đối với một di tích, danh thắng như là Lăng Bác. Và từ đó các học sinh sẽ rèn luyện cho mình ý thức tự giác, ý thức xây dựng và bảo vệ quê hương.
Cô Nguyễn Thị Thu Hương – Phó Trưởng Phòng Giáo dục & Đào tạo Quận Hà Đông
tham dự phát biểu, ghi nhận và động viên tinh thần các Thầy Cô và các con học sinh trường Ban Mai
Tự tin và tỏa sáng với những sản phẩm học tập sáng tạo
Sau hành trình trải nghiệm tích hợp liên môn, mỗi học sinh đều mang trong mình rất nhiều kiến thức mới. Lăng Bác là một địa chỉ khá đỗi quen thuộc mà các bạn thường tới thăm viếng cùng gia đình hay người thân, các bạn học sinh cứ ngỡ mình đã hiểu hết, vậy mà sau khi học cùng nhau, trải nghiệm cùng nhau mới phát hiện ra thật nhiều điều thú vị và quan trọng là đến lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh vừa có thể học Ngữ Văn – Lịch sử – Địa lý – Giáo dục Công dân một cách hài hòa và sâu sắc.
Mỗi nhóm, mỗi đặc trưng riêng, mỗi thế mạnh riêng và sự lựa chọn hình thức báo cáo cũng rất đa dạng và phong phú: vẽ sơ đồ, xây dựng sa bàn, phóng viên phỏng vấn, dựng video clip lịch sử…Các bạn học sinh Ban Mai tin rằng tri thức được lan tỏa sẽ là tri thức vĩnh cửu và mỗi sản phẩm học tập sẽ là minh chứng sống động nhất cho quá trình tiếp thu và vận dụng kiến thức của học sinh. Và trong quá trình thực hiện dự án này có rất nhiều cảm xúc và suy nghĩ của giáo viên được chia sẻ:
Thầy Nguyễn Khánh Chung – Hiệu trưởng Trường THCS – THPT Ban Mai: “Dạy học tích hợp liên môn là một xu thế trong đổi mới giáo dục hiện nay. Qua dự án học tập thành công của học sinh khối 9 trường THCS Ban Mai đã minh chứng được năng lực của các con đã được ứng dụng, được phát triển rất rõ nét. Các học sinh khi đứng tự tin trên sân khấu đều làm chủ được các kỹ năng, lĩnh hội nhiều kiến thức đa dạng, liên môn. Trường THCS – THPT Ban Mai xác định rõ những phương pháp dạy học tích hợp liên môn như thế này là nội dung mà chúng tôi sẽ tiếp tục tiến hành, tiếp tục phát triển để mang lại chất lượng giáo dục cao hơn cho Nhà trường và mang lại các giá trị tốt hơn cho học sinh để các con thực sự phát huy hết năng lực của bản thân mình”.
Cô giáo Trần Thị Thảo – Tổ trưởng Tổ Xã hội người đã đồng hành, hướng dẫn và điều phối dự án học tập trải nghiệm chia sẻ: “Trong quá trình xây dựng dự án, các học sinh đã tự hoàn thiện thêm cho mình rất tri thức, kiến thức liên môn và nhiều kỹ năng mềm khác như: Kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng tư duy độc lập, khả năng hợp lực với nhau để tạo ra những sản phẩm học tập sáng tạo và phong phú. Cho tới ngày báo cáo sản phẩm, khi được nhìn thấy và chứng kiến các con tự thể hiện sản phẩm của chính mình, tôi cảm thấy vô cùng xúc động, hạnh phúc, tự hào với những tâm huyết mà các con đã cố gắng, và sự trưởng thành vượt bậc của các con. Tôi mong rằng dự án này sẽ giúp cho các con có những bước đệm tốt để chuẩn bị cho mình những tư duy học tập linh hoạt, phù hợp với xu hướng đổi mới giáo dục của chúng ta hiện nay”.
Cô giáo Ngô Thị Thanh Huyền – GV Ngữ văn chia sẻ: “Với vai trò là giáo viên trực tiếp tham gia hướng dẫn “Hành trình viếng Lăng Bác” tôi nhận thấy được rất nhiều giá trị trong quá trình các con được thụ hưởng kiến thức và khả năng kết nối các môn học một cách chủ động, sáng tạo, khoa học. Tôi nhận thấy sự nỗ lực rất lớn từ các con học sinh, đồng thời thu nhận được giá trị của phương pháp dạy học trải nghiệm dự án tích hợp liên môn. Các con đã được gắn bài học với cuộc sống hơn, cả 4 môn: Ngữ Văn, Lịch Sử, Địa lý, Giáo dục công dân. Khi dự án được hoàn thành và trực tiếp nhìn thấy các con đứng trên sân khấu, tôi cảm thấy vô cùng hạnh phúc và tự hào bởi các thành quả mà các con đã mất rất nhiều thời gian và sự nỗ lực để đạt được. Và thực sự tự hào bởi các con đã có thể hoàn thành một dự án học tập chất lượng, sáng tạo và đầy ý nghĩa”.
Học sinh Đỗ Gia Huy – Lớp 9A1 chia sẻ: “Chương trình dạy học này khiến con cảm thấy rất ấn tượng vì đã cho con cái cảm giác giống như mình đang thực hiện một dự án của những anh chị đại học vậy. Các Thầy Cô đã đồng hành và dẫn dắt chúng con thực hiện rất chuyên nghiệp và nghiêm túc. Mỗi học sinh chúng con được đóng góp ý tưởng và tự thiết kế các sản phẩm học tập của nhóm mình một cách sáng tạo. Cảm giác khi mà thấy cả nhóm ai cũng làm việc hết mình và đồng lòng với nhau thực sự khiến con cảm thấy rất hào hứng. Qua chương trình này, con đã có thêm được kiến thức thực tế, đồng thời con cũng đã học được: cách làm việc trong một dự án lớn, cách phối hợp giữa đội nhóm mình với các nhóm khác, cách kết nối và hợp lực để cùng nhau hoàn thành sản phẩm học tập chất lượng.
Phương pháp dạy học trải nghiệm tích hợp liên môn đã mang đến cho học sinh cơ hội được lĩnh hội kiến thức một cách SÂU, RỘNG và thật sự ĐA DIỆN. Các học sinh được phát huy các năng lực học tập của bản thân, khẳng định giá trị và tự tin học tập, được rèn luyện tư duy và khả năng chủ động kết nối tri thức các môn học một cách sáng tạo và nhuần nhuyễn. Chúc các Thầy cô giáo sẽ luôn đủ nhiệt huyết để mang cho các con học sinh những chủ đề dạy học hay và ý nghĩa. Chúc các con học sinh sẽ luôn chủ động sáng tạo đón nhận những tri thức mới, tìm được những niềm vui và khám phá thú vị trong học tập.
